Nghiên cứu xây dựng quy trình định lượng đồng phân quang học của metoprolol bằng phương pháp tạo dẫn xuất trước cột

Tóm tắt

Metoprolol là thuốc ức chế β₁ được sử dụng rộng rãi, trong công thức có 1 cacbon bất đối nên tồn tại hai dạng đồng phân R và S. Các hoạt động chẹn β₁ của metoprolol là do đồng phân S-metoprolol trong khi đó đồng phân R-metoprolol thì ức chế hoạt động của β₂. Chính tác dụng không cần thiết của đồng phân R-metoprolol chiếm 50 % đã đặt bệnh nhân vào nguy cơ tăng tác dụng phụ, tương tác thuốc và giảm tác dụng hạ huyết áp ở liều chuẩn. Việc kiểm soát được chất lượng của các dạng thuốc này trong sử dụng lâm sàng là cần thiết. Hiện nay trên thế giới đã có những công trình nghiên cứu phân tách và định lượng đồng thời các đồng phân quang học của metoprolol trong các dịch sinh học hoặc bột thuốc của hỗn hợp hai đồng phân, còn ở Việt Nam chưa có công trình nghiên cứu nào và Dược điển Việt Nam IV cũng không có quy trình định lượng đồng phân quang học của metoprolol. Do đó chúng tôi tiến hành: tối ưu hóa quy trình tạo dẫn xuất trước cột với CDR được sử dụng là GITC, xây dựng và thẩm định quy trình định lượng đồng phân quang học của metoprolol bằng phương pháp UPLC, và ứng dụng quy trình đã thẩm định để định lượng các chế phẩm chứa metoprolol trên thị trường.

Nguyên liệu

Chất chuẩn metoprolol tartrat (hàm lượng 99,89%,Viện Kiểm nghiệm thuốc TW), thuốc thửGITC (hàm lượng ≥ 98% HPLC, Sigma-Aldrich)...

Phương pháp nghiên cứu

- Chuẩn bị mẫu.

- Tối ưu hóa điều kiện tạo dẫn xuất với thuốc thử GITC.

- Khảo sát điều kiện sắc ký tách đồng thời 2 dẫn xuất đồng phân quang học.

- Thẩm định quy trình định lượng đồng thời hai dẫn xuất đồng phân quang học metopolol: Theo hướng dẫn chung của ICH.

- Ứng dụng quy trình đã thẩm định, định lượng đồng phân quang học của metoprolol: Viên nén Betaloc® và Metpure-XL 50.

Kết quả

Bằng phương pháp UPLC đầu dò DAD tạo dẫn xuất trước cột đã xây dựng được qui trình định lượng đồng thời 2 đồng phân quang học của metoprolol. Quy trình xử lý mẫu tạo dẫn xuất với thuốc thử GITC khá đơn giản và nhanh chóng: phản ứng thực hiện ở nhiệt độ phòng với sự tham gia xúc tác của TEA trong 30 phút. Định lượng dẫn xuất tạo thành bằng phương pháp UPLC, sử dụng cột UPLC BEH C₁₈ (2,1 x 100 mm, 1,7 µm); tốc độ dòng: 0,3 ml/phút; bước sóng phát hiện 225 nm, thể tích tiêm mẫu 0,5 µl. Pha động là hỗn hợp MeCN và đệm (amoni acetat5mM, pH 6,0) với tỷ lệ 50:50, thời gian sắc ký 7 phút. Phương pháp đạt độ đặc hiệu, đúng, chính xác và độ nhạy cao (LOQ 0,2% so với hàm lượng hoạt chất chính), đã ứng dụng định lượng chế phẩm thuốc racemic và thuốc đơn đồng phân trên thị trường.