Xây dựng phương pháp định lượng đồng thời ba độc tố acid okadaic, dinophysistoxin-1 và dinophysistoxin-2 ở dạng tự do trong nhuyễn thể hai mảnh vỏ bằng sắc ký lỏng siêu hiệu năng kết nối khối phổ hai lần (UPLC-MS/MS)

Tóm tắt

Các độc tố gây hội chứng tiêu chảy do ngộ độc nhuyễn thể hai mảnh vỏ (Diarrhetic shellfish poisoning - DSP) là một nhóm độc tố do một số loài tảo độc, chủ yếu thuộc chi Dinophysis (như D.caudata, D. fortii...) sinh ra, sau đó có thể xâm nhập vào các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ ăn tảo độc và theo chuỗi thức ăn xâm nhập vào cơ thể người. Các độc tố nhóm DSP đã được xác định là nguyên nhân gây ra một số vụ ngộ độc trên người dẫn tới việc hiện tại nhiều quốc gia đã quy định giới hạn độc tố nhóm DSP trong nhuyễn thể hai mảnh vỏ tiêu thụ cho người tính theo độc tố chính của nhóm là acid okadaic. Trong nghiên cứu này, một phương pháp UPLC-MS/MS được xây dựng nhằm định lượng đồng thời ba độc tố chính nhóm DSP gồm acid okadaic (OA), dinophysistoxin-1 (DTX-1) và dinophysistoxin-2 (DTX-2) ở dạng tự do trong mẫu nhuyễn thể hai mảnh vỏ và ứng dụng phân tích một số mẫu nhuyễn thể thuộc các loài hàu, sò lông lấy tại vùng ven biển Thanh Hóa.

Đối tượng nghiên cứu

Mẫu nhuyễn thể hai mảnh vỏ: 10 mẫu hàu (được đánh số từ H1 tới H10) và 10 mẫu sò lông (được đánh số từ S1 tới S10) mua ngẫu nhiên ở Thanh Hóa (tháng 9 và 12/2016).

Phương pháp nghiên cứu

- Điều kiện sắc ký.

- Điều kiện khối phổ hai lần.

- Quy trình xử lý mẫu.

Kết quả

Phương pháp UPLC-MS/MS đã xây dựng cho phép phân tích đồng thời 3 độc tố OA, DTX-1 và DTX-2 trong nhuyễn thể với độ tin cậy phù hợp. Ứng dụng phương pháp trên 20 mẫu nhuyễn thể thu mua ngẫu nhiên trên thị trường đã phát hiện thấy 4 mẫu có OA ở nồng độ dưới giới hạn định lượng của phương pháp. Kết quả này cho thấy khả năng nhiễm độc tố DSP trong nhuyễn thể ở Việt Nam là có thật, cần có biện pháp kiểm soát một cách hệ thống để đảm bảo mức độc tố này không vượt quá giới hạn cho phép trong các loại hải sản làm thực phẩm cho người.