Phân lập và thiết lập chất chuẩn cynarosid

Tóm tắt

Actisô (Cynara cardunculus L.= C. scolymus L. Asteraceae) đã được sử dụng làm thuốc và thực phẩm chức năng ở trong nước cũng như ở nhiều nước trên thế giới từ rất lâu. Qua khảo sát cho thấy cynarosid và scolymosid là thành phần có hàm lượng lớn trong lá actisô. Do đó, để nâng cao chất lượng cho dược liệu hay chế phẩm từ actisô thì cần đánh giá hàm lượng của cynarosid bằng phương pháp HPLC. Việc phân lập và thiết lập chất chuẩn cynarin và acid clorogenic đã được công bố ở các bài báo trước. Trong bài báo này, việc phân lập và thiết lập chất chuẩn cynarosid đã được thực hiện để thay thế cho chất chuẩn mua từ nước ngoài với giá thành cao, phục vụ cho công tác kiểm nghiệm, nâng cao chất lượng nguyên liệu và các chế phẩm sản xuất trong nước.

Nguyên liệu

Lá actisô tươi (200 kg) được thu hái tại phường 12, Tp. Đà Lạt vào tháng 10/2014.

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất và phân lập: Phiến lá tươi actisô được chiết nóng với cồn 96% và sau đó là cồn 48%. Phân lập bằng sắc ký cột.

- Thẩm định và thiết lập chất chuẩn cynarosid phân lập: Định tính và xác định cấu trúc; Thử tinh khiết; Xây dựng quy trình định lượng cynarosid bằng HPLC; Đánh giá phương pháp định lượng cynarosid bằng HPLC theo hướng dẫn của ICH; Đóng gói và đánh giá độ đồng nhất lọ trong quá trình đóng gói; Xác định giá trị ấn định, độ không đảm bảo đo.

Kết quả

Từ lá actisô (Cynara scolymus L.) đã chiết xuất và phân lập được 2.000 mg cynarosid để sử dụng làm chất chuẩn đối chiếu. Chất chuẩn cynarosid phân lập được thẩm định đầy đủ các tiêu chí của chất chuẩn theo hướng dẫn của ISO 13528 và ISO 35. Kết quả cho thấy cynarosid phân lập đạt tiêu chuẩn quốc gia (secondary standard) với hàm lượng được xác định là 91,53% tính theo nguyên trạng (n=12; s=0,24; µ=0,097). Chất chuẩn cynarosid đã phân lập và thiết lập có thể được ứng dụng cho công việc kiểm nghiệm chất lượng nguyên liệu, cao bán thành phẩm và thành phẩm từ actisô.