Bước đầu so sánh chất chuyển hóa của sâm Ngọc Linh nuôi cấy sinh khối và nuôi trồng tự nhiên bằng phổ cộng hưởng từ hạt nhân proton
Tóm tắt
Sâm Việt Nam (Panax vietnamensis) còn gọi là sâm Ngọc Linh là một trong những loại sâm quí có hàm lượng saponin nhiều nhất. Hiện nay, sâm Ngọc Linh đã được nuôi cấy tạo sinh khối bằng cách nuôi cấy rễ tóc. Thời gian gần đây,phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) đã và đang được ứng dụng rộng rãi để nghiên cứu các chất chuyển hóa sơ cấp và thứ cấp trong dịch chiết toàn phần của thực vật và dược liệu bởi tính đơn giản, ổn định có độ lặp lại chính xác cao của phép thử. Sử dụng bản đồ phổ 1H-NMR của chất chuyển hóa như là dấu vân tay để nhận biết hay phân biệt các loại dược liệu đã ngày càng phổ biến bởi tính ưu việt của phương pháp: chính xác, độ lặp lại và khó bị làm giả. Vì vậy, nghiên cứu này đã tiến hành xây dựng bộ phổ 1H-NMR của các mẫu sâm Ngọc Linh nuôi trồng tự nhiên các độ tuổi 1,2,3,4 năm và so sánh với phổ 1H-NMR của sinh khối rễ tơ sâm Ngọc Linh nuôi cấy.
Đối tượng
Mẫu sâm Ngọc Linh nuôi trồng tự nhiên 1, 2, 3, 4 tuổi và rễ tơ sâm Ngọc Linh nuôi cấy được cung cấp bởi Viện Nghiên cứu khoa học Tây Nguyên.
Phương pháp nghiên cứu
Mẫu nghiên cứu được chiết xuất trực tiếp với dung môi NMR methanol-d4. Tiến hành theo quy trình và lấy 750 µl dịch đem đi đo phổ 1H-NMR.
Kết quả
Bộ phổ 1H-NMR: Đã xây dựng được bộphổ 1H-NMR của mẫu sâm Ngọc Linh nuôi trồng tự nhiên 1, 2, 3, 4 năm tuổi.
So sánh phân biệt sâm Ngọc Linh nuôi cấy với mẫu sâm Ngọc Linh nuôi trồng tự nhiên các độ tuổi bằng dữ liệu phổ 1H-NMR: Kết quả thu được cho thấy valin, sucrose không xuất hiện ở sinh khối sâm nuôi cấy trong khi đó threonin, glutamin, GABA và prolin lại nhiều hơn. Đặc biệt prolin không xuất hiện trong các mẫu sâm Ngọc Linh tự nhiên.
Vậy với dữ liệu phổ 1H-NMR, đã có thể phân biệt được các mẫu sâm. Mỗi mẫu đều có một dấu vân tay1H-NMR đặc trưng. Kết quả nghiên cứu thu được cũng khá tương đồng với các nghiên cứu chất chuyển hóa của sâm (Panax ginseng) trên thế giới bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân proton.
