Hai saponin steroid phân lập từ thân rễ cây rận trâu (Dioscorea dissimulans Prain & Burkill) thu hái ở Đà Nẵng

Tóm tắt

Cây rận trâu (nần gừng, từ đầu) có tên khoa học làDioscorea dissimulans Prain & Burkill). Thân rễ rận trâu có diosgenin, làm nguyên liệu bán tổng hợp thuốc chống viêm, hormon sinh dục, thuốc tránh thụ thai. Tuy nhiên, chưa có công bố nào về các saponin được phân lập từ cây rận trâu trên thế giới và Việt Nam. Do đó, nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc một số saponin từ cây rận trâu thu hái tại Đà Nẵng.

Nguyên liệu

Thân rễ của cây rận trâu được thu hái vào tháng 02/2015 tại Bà Nà (Đà Nẵng).

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất, phân lập: Chiết bằng phương pháp ngâm ở nhiệt độ phòng với dung môi cồn 70⁰. Phân lập bằng sắc ký cột.

- Xác định cấu trúc các chất phân lập: Bằng các phương pháp phổ (¹H-NMR, ¹³C-NMR, MS) và so sánh các dữ liệu thu được từ thực nghiệm với các dữ liệu đã công bố.

Kết quả

Hai saponin steroid đã được phân lập từ dịch chiết ethyl acetat của thân rễ rận trâu (Dioscorea dissimulans Prain & Burkill) thu hái tại Bà Nà, Đà Nẵng, Việt Nam và được xác định là 3-O-{α-L-rhamnopyranosyl-(1à4)-[α-L-rhamnopyranosyl-(1à2)]-β-D-glucopyranosyl}-25(S)-spirost-5-en-3β-ol (1) và 12-hydroxyl-diosgenin-3-O-{α-L-rhamnopyranosyl-(1à4)-[α-L-rhamnopyranosyl-(1à2)]-β-D-glucopyranosyl (2). Đây là lần đầu tiên hai chất này được tìm thấy trong loài này.