Tác dụng ức chế enzym xanthin oxidase và hạ acid uric máu của dịch chiết lá tía tô (Perilla frutescens L.)

Tóm tắt

Xanthin oxidase (XO) là một enzym có vai trò quan trọng trong tổng hợp acid uric. Enzym XO xúc tác các phản ứng cuối của quá trình chuyển hóa purin thành acid uric. Do đó, các chất ức chế enzym XO làm giảm sinh tổng hợp acid uric đã được sử dụng để phòng và điều trị bệnh gút. Allopurinol, một chất có tác dụng ức chế enzym XO đã được sử dụng trên lâm sàng hơn 40 năm. Tuy nhiên, allopurinol lại có một số tác dụng phụ như nôn, buồn nôn, dị ứng da, mệt mỏi, buồn ngủ, gây viêm gan, thiếu máu bất sản... Vì vậy việc tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có tác dụng ức chế enzym XO có hiệu quả cao mà ít tác dụng phụ để thay thế là rất cấp thiết.

Tía tô (Perilla frutescens L.), họ Bạc hà - Lamiaceae được sử dụng như một cây thuốc phổ biến ở các nước khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, tía tô chủ yếu được sử dụng làm rau gia vị tuy nhiên trong các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra lợi ích của lá tía tô đối với sức khỏe con người như bảo vệ gan, hạ lipid máu, chống dị ứng, chống ung thư, chống viêm và chống oxy hóa. Lá tía tô chủ yếu chứa monoterpenes, triterpenes, flavonoids, phenylpropanoids và các hợp chất phenolic.  Mục đích của nghiên cứu này là xác định tác dụng ức chế enzym XO in vitro và khả năng hạ acid uric của cao chiết lá tía tô trên mô hình chuột nhắt bị gây tăng acid uric do kali oxonat nhằm nâng cao giá trị sử dụng của dược liệu này.

Nguyên liệu

Lá cây tía tô được thu mua tại Bắc Ninh vào tháng 10 năm 2016.

Phương pháp nghiên cứu

- Đánh giá tác dụng ức chế enzym xanthin oxidase in vitro.

- Đánh giá tác dụng hạ acid uric trên mô hình in vivo.

- Xử lý số liệu: Các số liệu nghiên cứu được xử lý thống kê sử dụng phần mềm SigmaPlot 10 (Systat Software Inc, Mỹ).

Kết quả

Cao chiết ethanol 50% tía tô có tác dụng ức chế enzym XO in vitro với giá trị IC₅₀ là 25,32 µg/mL. Kết quả đánh giá tác dụng hạ acid uric máu chuột nhắt trên mô hình gây tăng acid uric bằng kali oxonat cũng chỉ ra rằng cao tía tô với liều 200 mg/kg có tác dụng giảm acid uric máu có ý nghĩa thống kê. Kết quả này gợi ý rằng lá tía tô có tiềm năng lớn trong phòng, điều trị bệnh gút.