Tổng hợp và tiêu chuẩn hóa tạp chất acid carboxylic clopidogrel của clopidogrel bisulfat

Tóm tắt

Acid carboxylic clopidogrel (tạp A) vừa là chất chuyển hóa chủ yếu vừa là tạp chất liên quan của clopidogrel bisulfat, phát sinh do phản ứng thủy phân clopidogrel bisulfat khi tiếp xúc với môi trường nhiệt độ và độ ẩm cao. Do đó, trong chuyên luận clopidogrel bisulfat của dược điển một số nước như BP 2014, USP 39 và dự thảo tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam V đều qui định phải kiểm tra giới hạn hàm lượng tạp A cả trong nguyên liệu và thành phẩm. Ngoài ra, tạp A cũng là chất chuyển hóa bắt buộc phải được kiểm soát trong đánh giá tương đương sinh học in vivo các chế phẩm generic clopidogrel bisulfat. Trong khi đó, chuẩn tạp A đang được bán với giá rất đắt và phải mua từ nước ngoài nên gây không ít khó khăn cho công tác kiểm nghiệm. Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào trong nước công bố qui trình tổng hợp và tiêu chuẩn hóa tạp A. Từ nhu cầu thực tế trên, đề tài này được thực hiện với mục tiêu tổng hợp và tiêu chuẩn hóa tạp chất acid carboxylic clopidogrel dùng làm chất đối chiếu để kiểm tra tạp chất này trong nguyên liệu và thành phẩm chứa clopidogrel.

Nguyên liệu:

Clopidogrel bisulfat. Hóa chất và dung môi: Methanol (MeOH), natri pentansulfonat, acid formic đạt tiêu chuẩn dùng cho sắc ký lỏng. Acid hydrocloric, natri hydroxyd, aceton, cloroform, dicloromethan, methanol đạt tiêu chuẩn phân tích.

Phương pháp nghiên cứu

- Tổng hợp và tinh chế tạp A.

- Tối ưu hóa qui trình tổng hợp và tinh chế tạp A bằng mô hình Box-Behnken.

- Xác định độ tinh khiết tạp A bằng HPLC-PDA.

- Thiết lập chất đối chiếu tạp A: Đánh giá độ đồng nhất của quá trình đóng lọ; Đánh giá độ đồng nhất lọ liên phòng thí nghiệm; Xác định giá trị ấn định và độ không đảm bảo đo.

- Kiểm tra tạp A trong nguyên liệu và chế phẩm clopidogrel theo BP 2014.

Kết luận

Tạp A đã được tổng hợp thành công từ clopidogrel bisulfat bằng phương pháp thủy phân trong môi trường kiềm, đạt độ tinh khiết sắc ký trên 99% tính trên chế phẩm nguyên trạng. Qui trình tổng hợp và tinh chế đã được tối ưu hóa bằng phần mềm  Modde 5.0 với mô hình Box-Behnken cho hiệu suất toàn qui trình khoảng 60% (2,24 g). Sản phẩm tổng hợp đã được tiêu chuẩn hóa  để làm chất đối chiếu sử dụng trong kiểm nghiệm tạp chất A trong nguyên liệu và chế phẩm clopidogrel bisulfat.