Xây dựng phương pháp định lượng 5-hydroxymethylfurfural trong một số chế phẩm thuốc và thực phẩm chức năng bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao

Tóm tắt

Hydroxymethylfurfural (HMF, 5-hydroxymethyl-2-furaldehyd) là sản phẩm dehydrat hóa trong môi trường acid của fructose và saccarose. Hàm lượng HMF tăng dưới nhiệt độ cao, từ rất lâu đã được coi là chỉ số biểu hiện sự giảm chất lượng của các sản phẩm chứa carbohydrat. Các nghiên cứu về độc tính của HMF cho các kết quả khác nhau. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã cho thấy nguy cơ gây đột biến gen, độc tính tế bào, một số độc tính cấp và mãn của HMF và sản phẩm chuyển hoá của nó (5-sulfooxymethylfurfural, SMF) có thể là nguy cơ gây ung thư đường ruột. Dược điển Việt Nam IV có chỉ tiêu giới hạn HMF và các chất liên quan trong thuốc tiêm, tiêm truyền glucose bằng phương pháp đo quang. HMF cũng đã được định lượng trong siro thuốc và nước ngọt bằng GC-MS, thiết bị này độ nhạy cao nhưng đắt tiền và không phổ biến. Giới hạn nồng độ HMF không đòi hỏi detector độ nhạy cao như MS. Do vậy, nghiên cứu này được thực hiện để xây dựng phương pháp xác định HMF trong chế phẩm thuốc tiêm truyền glucose và thuốc, thực phẩm chức năng (TPCN) dạng siro bằng HPLC-UV, một kỹ thuật được sử dụng phổ biến tại các cơ sở kiểm nghiệm thuốc và thực phẩm tại các địa phương.

Nguyên vật liệu

Hoá chất: 5-hydroxymethylfurfural; methanol (HPLC); kaliferocyanid, kẽm sulfat, acid acetic;

nước cất pha tiêm.

Mẫu nền siro thuốc cảm cúm tự tạo (bao gồm các hoạt chất, tá dược có chứa trong các thuốc dạng siro và siro đơn tự chế tạo): paracetamol, phenylephrin HCl, chlorpheniramin maleat, dextromethorphan HBr, phenylpropanolamin clohydrat, guaiphenesin, glycerin, natri saccharin, hương cam, sorbitol, polyethylen glycol 1500, natri cyclamat, methylparaben, propylparaben, propylene glycol, acid phosphoric, siro đơn (60 g đường trắng/100 g siro).

            Phương pháp nghiên cứu

Tính phù hợp của hệ thống, độ chọn lọc, khoảng tuyến tính, độ đúng, giới hạn phát hiện và định lượng (LOD, LOQ) của phương pháp được đánh giá trên thuốc tiêm truyền và siro theo hướng dẫn của AOAC và ICH.

Kết luận

Nghiên cứu này đã xây dựng được phương pháp định lượng HMF bằng HPLC-UV. Phương pháp được thẩm định theo hướng dẫn ICH cho thấy độ tin cậy, chính xác và độ đúng đảm bảo, với cách tiến hành đơn giản. Tính khả thi của phương pháp đã được kiểm chứng bằng việc ứng dụng định lượng 5-HMF trong một số chế phẩm thực tế đang lưu hành trên thị trường. Phương pháp này có thể được ứng dụng cho các nghiên cứu khảo sát mức độ phơi nhiễm HMF trên thuốc, TPCN.