Thành phần hóa học phân đoạn dịch chiết nước của lá cây gan heo (Dicliptera chinensis (L.) Nees)

Tóm tắt

Cây gan heo hay còn gọi là cây lá diễn (Dicliptera chinensis (L.) Nees), họ Ô rô -Acanthaceae đã được biết đến là cây được dùng làm thuốc, thực phẩm. Cây này mọc hoang, hay mọc ở những chỗ ẩm ướt. Cây gan heo được ứng dụng trong khá nhiều bài thuốc dân gian, thường dùng để chữa mắt đỏ sưng đau, viêm họng sốt cao, lên sởi, viêm phổi nhẹ, viêm gan cấp, viêm ruột. Cách chữa bệnh chỉ cần lấy vài lá tươi rửa sạch giã nát xoa đắp hoặc lấy dịch lá nhỏ vào chỗ sưng đau hoặc dùng toàn cây khô hoặc tươi sắc uống. Ở nước ngoài, cây này đã có một số nghiên cứu về tác dụng chống oxy hóa, chống viêm. Thành phần hóa học của cây có một số nhóm chất như flavonoid, terpenoid... Tại Việt Nam, cây này có mọc tại nhiều tỉnh ở khu vực phía Bắc nước ta. Trong bài báo này, nhóm nghiên cứu công bố một số hợp chất chiết xuất phân lập từ phân đoạn dịch chiết nước của lá cây gan heo.

Nguyên liệu

            Mẫu cây gan heo được thu hái vào tháng 6 năm 2016 tại huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định. Được giám định tên khoa học là: Dicliptera chinensis (L.) Nees., họ Ô rô -Acanthaceae.

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất và phân lập: Chiết trong ethanol bằng thiết bị chiết siêu âm. Phân lập bằng sắc ký cột.

- Xác định cấu trúc : IR, MS, NMR.

Kết luận

            Từ lá cây gan heo thu hái ở tỉnh Nam Định, được chiết siêu âm trong dung môi ethanol và bằng phương pháp sắc ký cột đã phân lập được 3 hợp chất. Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được thông qua kết quả đo nhiệt độ nóng chảy, phổ tử ngoại, phổ khối, phổ cộng hưởng hạt nhân và so sánh với các dữ liệu công bố của các hợp chất liên quan. Ba hợp chất phân lập được xác định cấu trúc là: acid madecassic (1), 5-(hydroxymethyl)furan-2-carbaldehyd (2), quercetin-3-O-β-D-glucopyranosid (3). Hợp chất 2 lần đầu tiên phân lập được từ lá cây gan heo.