Nghiên cứu phân lập andrographolid làm chất đối chiếu từ cây xuyên tâm liên (Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees)
Tóm tắt
Cây xuyên tâm liên (tên khoa học Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees họ Ô rô (Acanthaceae)) có nguồn gốc từ Ấn Độ, Srilanka được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, miền nam Trung quốc và Việt Nam. Gần đây cây xuyên tâm liên được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm do có tác dụng sinh học phong phú: kháng khuẩn, chống ung thư, hạ đường huyết, chống oxy hóa, kháng HIV...
Ở Việt Nam cây xuyên tâm liên từ lâu đã được dùng làm thuốc trị cảm cúm, viêm họng, sốt, tiêu chảy và kháng viêm. Cây thuốc này đã được đưa vào danh mục dược liệu quy hoạch phát triển đến năm 2020 - 2030. Dược Điển Việt Nam IV bản bổ sung năm 2015 đã có chuyên luận của cây thuốc này, để định tính và định lượng diterpen lacton cần phải có chất chuẩn andrographolid. Trong nghiên cứu này chúng tôi trình bày các kết quả chiết xuất, phân lập và thiết lập chất chuẩn andrographolid từ cây xuyên tâm liên góp phần phục vụ công tác kiểm tra giám sát chất lượng thuốc.
Đối tượng
Cây xuyên tâm thu hái tại Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp vào tháng 01/2015. Mẫu đã được xác định tên khoa học là Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees, họ Ô rô (Acanthaceae).
Phương pháp nghiên cứu
- Chiết xuất, phân lập và tinh chế andrographolid.
- Xác định cấu trúc andrographolid: MS, 1H-NMR, 13C-NMR, COSY, HMBC.
- Kiểm tra độ tinh khiết andrographolid.
- Định lượng andrographolid và thẩm định quy trình bằng phương pháp sắc ký lỏng.
Kết luận
Kết quả nghiên cứu đã chứng minh andrographolid được chiết xuất từ cây xuyên tâm liên đạt hàm lượng 98,03%. Qui trình định lượng andrographolid có tính tuyến tính trong khoảng từ 120,06 - 283,13 mg/ml với R2 = 0,9996, độ lặp lại tốt với RSD < 2%, độ đúng với tỉ lệ phục hồi cao: 99,01 - 101,24%. Andrographolid thu được dùng làm chuẩn để kiểm nghiệm chất lượng của dược liệu xuyên tâm liên và các chế phẩm bào chế từ dược liệu này. Các kết quả nghiên cứu tiếp theo sẽ được trình bày ở bài báo sau.
