Nghiên cứu đặc điểm hình thái, đặc điểm sinh trưởng, phát triển của một số giống đậu xanh và định tính thành phần hóa học của vỏ hạt đậu xanh

Tóm tắt

Vỏ hạt đậu xanh có tác dụng giải nhiệt, tiêu độc tốt hơn so với hai lá mầm.Một số kết quả nghiên cứu ở Việt Namcho thấy flavonoid chiết từ vỏ hạt đậu xanh có tác dụng bảo vệ cơ thể chống phóng xạ, chống đột biến, chống u thực nghiệm.Hiện nay, tại các địa phương trong nước có nhiều giống đậu xanh được trồng.Vì vậy, một yêu cầu đặt ra là làm thế nào chọn được những giống đậu xanh chất lượng tốt đưa vào sản xuất để tạo nguồn dược liệu.Dược điển Việt Nam IV đã có chuyên luận Đậu xanh (toàn hạt) mà chưa có chuyên luận vỏ hạt. Do đó, dược liệu vỏ hạt đậu xanh cần được tiêu chuẩn hóa để quản lý chất lượng hiệu quả và nâng cao giá trị sử dụng.Nghiên cứu này được thực hiệnvới ba mục tiêu sau: (i) Nghiên cứu đặc điểm hình thái của mười giống đậu xanh. (ii)Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng và phát triển của mười giống đậu xanh. (iii) Định tính thành phần hóa học vỏ hạt của mười giống đậu xanh. Kết quả nghiên cứu là cơ sở bước đầucho việc tạo nguồn nguyên liệu, tiêu chuẩn hóavà kiểm nghiệm dược liệu vỏ hạt đậu xanh.

Đối tượng

Mười giống đậu xanh thuộc các tỉnh miền Bắc được đem về trồng trọt trong cùng điều kiện tại Viện Nghiên cứu Ngô, Bộ NN&PTNTtừ tháng 10/3/2016 và thu hoạch lấy hạt vào tháng 5/5/2016.

Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu đặc điểm hình thái của 10 mẫu đậu xanh.

- Giám định tên khoa học của cây trên cơ sở phân tích các đặc điểm hình thái, đặc điểm của bộ phận sinh sản, so sánh đối chiếu với mô tả và hình ảnh trong tài liệu, đối chiếu với khóa phân loại thực vật.

- Theo dõi và đánh giá một số chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển của các giống đậu xanh nghiên cứu theo Quy chuẩn quốc gia.

- Định tính:Bằng các phản ứng hóa học và sắc ký lớp mỏng.

Kết quả

Mười giống đậu xanh được thu thập và trồng trọt trong cùng một điều kiện thí nghiệm tại Viện Nghiên cứu Ngô. Mười giống đậu xanh có đặc điểm hình thái tương tự nhau. Sơ bộ phân biệt các giống dựa vào mầu sắc của thân, mầu sắc của vỏ hạt, đặc điểm bề mặt vỏ hạt, mầu sắc lớp nội nhũ của hạt. Theo dõi và đánh giá một số chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển; các yếu tố cấu thành năng suất của của các giống cho thấy hai giống tiềm năng chất lượng tốt là ĐX 1 và ĐX 4.Vỏ hạt của 10 giống đậu xanh nghiên cứu có chứa flavonoid, tanin, acid hữu cơ, đường khử, polysacharid,trong đó thành phần chính là flavonoid. Dịch chiết ethyl acetat của vỏ hạt các mẫu nghiên cứu đã được tiến hành sắc ký lớp mỏng với hệ dung môi khai triển EtOAc : HCOOH : CH₃COOH : H₂O (100:11:11:26), chất chuẩn đối chiếu là vitexin và isovitexin. Các kết quả của nghiên cứu này là cơ sở bước đầu cho việc tạo nguồn nguyên liệu làm thuốc, tiêu chuẩn hóa và kiểm nghiệm dược liệuvỏ hạt đậu xanh.