Nghiên cứu đặc điểm thực vật và xác định tên khoa học của cây hồng quân ở Việt Nam bằng phương pháp giải trình tự gen ADN

Tóm tắt

Kinh nghiệm dân gian của Việt Nam dùng rễ hồng quân chữa tiểu buốt, tiểu dắt, phì đại tiền liệt tuyến... Theo các nghiên cứu gần đây, lá hồng quân có tác dụng bảo vệ gan, chống oxy hóa, kháng viêm... Một số tài liệu đã mô tả về đặc điểm hình thái của các loài Flacourtia có ở Việt Nam như "Cây cỏ Việt Nam" của Phạm Hoàng Hộ, "Từ điển cây thuốc Việt Nam" của Võ Văn Chi, tuy nhiên các mô tả này rất tóm tắt và thiếu nhiều hình ảnh, do đó sẽ khó khăn cho việc nhận biết và định danh loài. Hơn nữa, đặc điểm giải phẫu và trình tự gen cũng góp phần để phân biệt các loài trong chi Flacourtia và là cơ sở để kiểm nghiệm dược liệu nhưng chưa có tài liệu đề cập đến. Để góp phần phân biệt hai loài hồng quân Flacourtia rukam và Flacourtia indica, thông báo kết quả nghiên cứu so sánh đặc điểm hình thái, giải phẫu, trình tự gen và xác định tên khoa học của cây hồng quân thu hái tại Việt Nam.

Nguyên liệu

15 mẫu lá hồng quân thu hái ở các tỉnh khác nhau tại Việt Nam vào tháng 10 năm 2017.

Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu về thực vật học.

- Phương pháp ly trích và tinh sạch DNA: Theo phương pháp CTAB rút gọn của Doyle.

- Kiểm tra DNA bằng phương pháp điện di gel agarose.

- Phân tích số liệu: Giải trình tự bằng phương pháp Sanger với mồi Rbcl tại công ty Phù Sa Biochem, thành phố Vĩnh Long, phân tích bằng phần mềm BioEdit. Nhận diện loài bằng phương pháp BLAST trên hệ thống ngân hàng gen NCBI.

Kết quả

Qua phân tích đặc điểm hình thái thân, lá, hoa và hạt cho thấy kết quả của 15 mẫu hồng quân ở 9 tỉn thành tại Việt Nam sơ bộ được xếp làm 2 nhóm, trong đó nhóm I nhận định là loài Flacourtia rukam, nhóm II là loài Flacourtia indica. Kết quả này cũng phù hợp với kết quả phân tích DNA sau đó. Đây là lần đầu tiên, trình tự gen cây hồng quân tại Việt Nam được nghiên cứu và công bố. Nghiên cứu này đã góp phần đưa ra cơ sở khoa học về tên loài cây hồng quân trồng ở Việt Nam.