Nghiên cứu xây dựng quy trình phân tích đồng thời một số glucocorticoid ngụy tạo trong mỹ phẩm làm trắng da, điều trị mụn bằng phương pháp HPLC/PDA

Tóm tắt

Hiện nay, glucocorticoid đã bị cấm dùng trong mỹ phẩm. Tuy nhiên, việc ngụy tạo glucocorticoid vào trong mỹ phẩm trị mụn và làm trắng da ngày càng phổ biến và tinh vi hơn do glucocorticoid (GC) có tác dụng chống stress, kháng viêm, ức chế miễn dịch, tham gia vào sự cân bằng nội môi, có khả năng ức chế nhanh, tạm thời các tuyến bã nhờn giúp hạn chế tiết nhờn trên da dầu, từ đó ngăn chặn sự phát triển và hình thành của mụn. Với công dụng giữ nước và bào mòn da nên GC làm cho những làn da sần sùi, sẫm màu trở nên trắng sáng, mịn màng hơn, làm nhiều người lầm tưởng loại thuốc này là "thần dược". Nắm bắt được tâm lý, một số cơ sở sản xuất, mua bán không chân chính đã trộn trái phép các GC bị cấm vào mỹ phẩm trị mụn, làm trắng da tức thời nhằm đánh lừa người tiêu dùng do hiệu quả điều trị mụn và làm trắng tức thời trong thời gian đầu sử dụng nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng khi sử dụng lâu dài (tổn thương thận, xương, da, dạ dày). Cho đến nay, chưa có qui trình định lượng đồng thời dexamethason acetat (DXA), bethamethason (BM), prednisolon (PR) và hydrocortison acetat (HCA) trộn trái phép trong mỹ phẩm điều trị mụn, làm trắng da bằng phương pháp sắc ký lỏng ghép với đầu dò dãy diod quang được công bố. Bài báo này, công bố qui trình  định tính và định lượng đồng thời DXA, BM, PR, HCA ngụy tạo trong mỹ phẩm trị mụn, làm trắng da tức thời bằng phương pháp sắc ký lỏng ghép nối với đầu dò dãy diod quang cho độ nhạy, tính đặc hiệu, độ chính xác cao và khả thi trên thực tế với hầu hết phòng thí nghiệm được trang bị hệ thống HPLC/PDA.

            Đối tượng nghiên cứu

            - Mẫu hỗn hợp chuẩn của DXA, BM, PR, HCA. Chất đối chiếu, thiết bị, hóa chất, dung môi.

            Phương pháp nghiên cứu

            + Khảo sát điều kiện sắc ký

          Dựa vào cấu trúc hóa học chứa nhân steroid của DXA, BM, PR, HCA với giá trị pKa > 10, tiến hành khảo sát điều kiện sắc ký pha đảo với hệ dung môi phân cực bao gồm methanol, acetonitril, nước, có hoặc không thêm chất điều chỉnh pH.

Với 34 mẫu mỹ phẩm thu thập trên địa bàn TP. Cần Thơ được tiến hành khảo sát, dung môi và hỗn hợp dung môi chiết, phương pháp chiết, dung môi loại tạp để có thể  xác định DXA, BM, PR, HCA ở hàm lượng thấp nhất và mẫu còn ít tạp nhất.

            Kết quả

            Qui trình phân tích đồng thời DXA, BM, PR, HCA trong mẫu mỹ phẩm điều trị mụn và làm trắng da bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao ghép nối đầu dò dãy diod quang đã được xây dựng và thẩm định đạt yêu cầu theo quy định của AOAC. Quy trình có tính đặc hiệu, độ nhạy cao, cho kết quả đúng và chính xác, được áp dụng để kiểm tra việc ngụy tạo DXA, BM, PR, HCA có trong 34 mẫu mỹ phẩm thu thập địa bàn TP. Cần Thơ. Kết quả phát hiện 04 mẫu  (11,7 %) có trộn trái phép dexamethason với hàm lượng rất cao.