Nghiên cứu đặc điểm thực vật của cây lan huệ mạng (Hippeastrum reticulatum (L’Hér.) Herb.)

Tóm tắt

Chi Hippeastrum Herb. ở Việt Nam được biết có 2 loài là lan huệ đỏ (H. equestre Herb.) và lan huệ mạng (H. reticulatum (L'Hér.) Herb.). Loài H. reticulatum (L'Hér.) Herb. được sử dụng rộng rãi làm cây cảnh do hoa nhiều màu sắc từ hồng nhạt đến tím đậm. Trên thế giới, trong những năm gần đây, đã có một số nghiên cứu về các chất chuyển hóa chính, thành phần sắc tố (anthocyanin) và các đặc tính thực vật của loài lan huệ mạng. Năm 2018, nghiên cứu sàng lọc hoạt tính ức chế enzym acetylcholinesterase trên một số loài ở khu vực miền Trung Việt Nam cho thấy loài lan huệ mạng có hoạt tính ức chế đối với enzym acetylcholinesterase. Nghiên cứu về hóa học cũng cho thấy dịch chiết loài này có các hợp chất có tác dụng ức chế enzym acetylcholinesterase như 8-C-methylkaempferol, narciprimin. Các kết quả này cho thấy lan huệ mạng một đối tượng tiềm năng cho việc nghiên cứu phát triển thuốc điều trị Alzheimer. Ở Việt Nam, loài này mới chỉ được mô tả đặc điểm hình thái bởi tác giả Phạm Hoàng Hộ ^[1] với những nét sơ lược về đặc điểm để nhận dạng. Với mục đích góp phần cung cấp các thông tin khoa học về thực vật học và hỗ trợ cho công tác tiêu chuẩn hóa và phát triển dược liệu tiềm năng này, bài báo trình bày một số kết quả nghiên cứu chi tiết về đặc điểm hình thái, đặc điểm vi phẫu và bột của cây lan huệ mạng.

            Đối tượng nghiên cứu

            Cây lan huệ mạng được thu tại tỉnh Thừa Thiên Huế vào tháng 5/2018.

            Phương pháp nghiên cứu

     Quan sát, mô tả đặc điểm hình thái của mẫu nghiên cứu tại thực địa, chụp ảnh, thu hái và làm tiêu bản mẫu khô. Xác định tên khoa học bằng phương pháp so sánh đặc điểm hình thái, đối chiếu với các khóa phân loại thực vật. Nghiên cứu đặc điểm vi học: làm vi phẫu lá và rễ theo phương pháp cắt ngang, nhuộm kép. Quan sát và mô tả cấu tạo vi phẫu và đặc điểm bột dược liệu dưới kính hiển vi chụp ảnh.

Kết luận

Kết quả nghiên cứu đã xác định được tên khoa học của mẫu lan huệ mạng nghiên cứu là Hippeastrum reticulatum (L'Hér.) Herb, thuộc chi Hippeastrum Herb., họ Amaryllidaceae. Đây cũng là công bố đầu tiên mô tả chi tiết đặc điểm hình thái, đặc điểm giải phẫu lá, rễ và đặc điểm vi học của cây lan huệ mạng.