Khảo sát in vitro hoạt tính kháng oxy hóa và độc tế bào trên dòng tế bào ung thư gan HepG2 của cây hồng quân (Flacourtia rukam Zoll. et Mor.)

Tóm tắt

Gốc tự do có tác dụng không tốt cho cơ thể con người, nếu không được kiểm soát, kiềm chế, gốc tự do gây ra các bệnh như: ung thư, xơ vữa động mạch, làm suy yếu hệ thống miễn dịch gây dễ bị nhiễm trùng, làm giảm trí tuệ, bệnh tiểu đường, xơ gan... Gan là một trong những cơ quan quan trọng trong cơ thể con người, có vai trò trong việc giải độc và bài tiết nhiều hợp chất nội sinh và ngoại sinh. Vì vậy, gan là nơi có hoạt động trao đổi chất cao và là nơi quan trọng sinh ra các gốc tự do. Sự sản xuất các gốc tự do quá mức gây stress oxy hóa trong gan có thể dẫn đến tổn thương gan. Các trường hợp tổn thương gan được biết là có liên quan đến stress oxy hóa và được đặc trưng bởi sự tiến triển từ gan nhiễm mỡ đến viêm gan, xơ hóa, xơ gan và ung thư tế bào biểu mô gan.

Các chất chống oxy hóa có nguồn gốc tự nhiện đã thu hút sự quan tâm đặc biệt vì chúng có thể bảo vệ cơ thể con người khỏi gốc tự do. Các hợp chất flavonoids và polyphenol ở nhiều loài thực vật đã được chứng minh có khả năng chống oxy hóa. Việc nghiên cứu phát hiện các loài thực vật có khả năng chống oxy hóa bảo vệ gan được coi là cơ sở của các nghiên cứu tìm ra phương pháp điều trị các bệnh về gan một cách an toàn và hiệu quả.

Cây hồng quân (tên khoa học là Flacourtia rukam Zoll. et Mor.) là loài cây thân gỗ, mọc hoang chủ yếu ở vùng nhiệt đới. Kinh nghiệm dân gian đã dùng rễ hồng quân chữa tiểu buốt, tiểu dắt, phì đại tiền liệt tuyến... Trên thế giới cây hồng quân đã được nghiên cứu về khả năng chống oxy hóa, tác dụng bảo vệ gan, chống tiểu đường, chống sốt rét và kháng khuẩn loài Flacourtia indica. Nghiên cứu này bước đầu khảo sát hoạt tính chống oxy hóa in vitro và khảo sát tác dụng độc tế bào trên dòng tế bào ung thư gan HepG2 của cao chiết thân cây hồng quân loài Flacourtia rukam ở Việt Nam.

Nguyên liệu

Thân cây hồng quân được thu hái tại ấp Ba So, xã Nhị Trường, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh vào tháng 10 năm 2017.

Phương pháp nghiên cứu

- Chuẩn bị mẫu thử

- Thử nghiệm xác định khả năng dập tắt gốc tự do (thử nghiệm DPPH)

- Khảo sát hiệu quả kháng oxy hóa

- Cách tính giá trị IC₅₀

- Khảo sát tác dụng độc tính tế bào trên dòng tế bào ung thư gan HepG2 của cao cồn hồng quân

Kết luận

Nghiên cứu bước đầu sàng lọc hoạt tính oxy hóa in vitro cao cồn 96% thân cây hồng quân (thu hái tại huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh vào tháng 10 năm 2017) trên hai mô hình thử nghiệm cho giá trị IC₅₀ lần lượt là 279,02 µg/ml (thử nghiệm DPPH) và 74,80 µg/ml  (thử nghiệm khả năng khử sắt). Cao cồn hồng quân có độc tính tế bào trên thử nghiệm độc tính với dòng tế bào ung thư gan HepG2, trên 50 % tế bào bị loại bỏ ở nồng độ 50 µg/ml.

Kết quả cho thấy hồng quân có hoạt tính chống oxy hóa in vitro và bảo vệ gan tốt, góp phần bổ sung những chất chống oxy hóa cho cơ thể. Ngoài ra, nghiên cứu này bước đầu định hướng cho những khảo sát tiếp theo về hồng quân trên những mô hình khác, góp phần chứng minh tác dụng dược lý của dược liệu này.