Thực tiễn vận dụng Điều XX GATT trong các tranh chấp về nguyên tắc không phân biệt đối xử và bài học cho Việt Nam

Abstract

Trong một số trường hợp, WTO cho phép các quốc gia thành viên đi ngược lại nguyên tắc không phân biệt đối xử nếu họ có thể biện minh cho vi phạm của mình bằng các ngoại lệ, trong đó quan trọng nhất là các ngoại lệ chung quy định tại Điều XX của Hiệp định chung về thuế quan và thương mại năm 1994 (GATT). Tuy nhiên, qua nghiên cứu các án lệ cho thấy thực tiễn vận dụng Điều XX của Hiệp định GATT vào giải quyết tranh chấp liên quan tới nguyên tắc không phân biệt đối xử trong WTO không hề đơn giản và tỉ lệ thành công rất thấp. Bài viết làm rõ nội dung, cách thức vận dụng Điều XX của Hiệp định GATT vào giải quyết tranh chấp liên quan tới nguyên tắc không phân biệt đối xử đồng thời phân tích một vụ tranh chấp điển hình để từ đó rút ra bài học cho Việt Nam trong công tác ban hành chính sách và tranh tụng tại WTO.