Sử dụng facebook và sự gia tăng vốn xã hội

Tóm tắt

Nhiều nghiên cứu gần đây trên thế giới đã nghiên cứu mối quan hệ giữa sử dụng mạng xã hội với vốn xã hội [1]–[3], tuy nhiên mối liên hệ giữa sử dụng mạng xã hội với nguy cơ nghèo vốn xã hội (VXH) vẫn chưa được giải đáp. Nghiên cứu này trình bày về mối liên hệ giữa ba thành phần: thời gian, số bạn, cảm xúc trong hoạt động Facebook với nguy cơ nghèo VXH. Ngoài ra, nghiên cứu này cũng khảo sát nhận thức tầm quan trọng của vốn xã hội để dự báo nguy cơ nghèo VXH. Khảo sát cắt ngang thu thập được N = 288 các đối tượng vừa học vừa làm có sử dụng Facebook, với thang đo hoạt động Facebook, VXH cá nhân, nhận thức tầm quan trọng của VXH và một số biến đặc điểm chung, mục đích sử dụng. Phân nhóm các đối tượng khảo sát thành hai nhóm: giàu VXH và nghèo VXH dựa vào trung vị. Những biến dự báo cũng được tách thành hai nhóm theo cách trên. Thực hiện phân tích khác biệt tỉ lệ nghèo, tỉ lệ nguy cơ và kiểm định khác biệt tỉ lệ nghèo theo từng biến dự báo đã phân nhóm. Nhóm không có hơn 200 bạn trên trang Facebook (A1) thì tỉ lệ bị nghèo VXH tăng thêm 13.55% so với nhóm có hơn 200 bạn trên trang Facebook (B1). Tỉ lệ nguy cơ nghèo A1:B1 là 1.27 lần (63.1% so với 48.6%), khoản tin cậy 95% của tỉ lệ nguy cơ 1.02—1.59 lần. Kiểm định mức tỉ lệ nghèo A1 > B1 có P-value = 0.017. Trung bình mỗi ngày, nhóm sử dụng Facebook không hơn 30 phút (A2) thì xác suất bị nghèo VXH tăng thêm 9.08% so với nhóm sử dụng Facebook hơn 30 phút (B2). Tỉ lệ nguy cơ nghèo A2:B2 là 1.17 lần (62.9% so với 50.8%; 95% CI 0.95—1.53). Kiểm định mức tỉ lệ nghèo A2 > B2 có P-value = 0.080. Nhóm Ít cảm xúc (A3) thì xác suất bị nghèo VXH tăng thêm 27.4% so với nhóm Nhiều cảm xúc (B3). Tỉ lệ nguy cơ nghèo A3:B3 là 1.62 lần (70.7% so với 43.6%; 95% CI 1.30—2.02). Kiểm định mức tỉ lệ nghèo A3 > B3 có P-value < 0.001. Nhóm nhận thức tầm quan trọng của VXH thấp (A4) thì tỉ lệ nghèo VXH tăng thêm 26.91% so với nhóm nhận thức tầm quan trọng của VXH cao (B4). Tỉ lệ nguy cơ nghèo A4:B4 là 1.6 lần (72.1% so với 44.6%; 95% CI 1.30—1.96). Kiểm định mức tỉ lệ nghèo A4 > B4 có P-value < 0.001. Cảm xúc trong hoạt động Facebook và nhận thức tầm quan trọng của VXH đều có ý nghĩa giúp giảm đi nguy cơ nghèo VXH. Hai yếu tố này đáng được quan tâm khi người dùng muốn làm giàu vốn xã hội cá nhân thông qua hoạt động mạng xã hội hay trong đời thường bằng con đường nhận thức. Yếu tố thời gian online trang Facebook không nên quan tâm nhiều vì chưa được chứng cứ ủng hộ nhiều. Số lượng bạn trên trang Facebook tuy có chứng cứ ủng hộ nhưng mức giảm nghèo không thật sự nổi bật trong bốn yếu tố.