Nghiên cứu sử dụng công cụ học đánh giá nguy cơ của nước thải công nghiệp đối với hệ sinh thái lưu vực sông Sài Gòn - Đồng Nai

Tóm tắt

Hệ thống sông Sài Gòn – Đồng Nai đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của các tỉnh, thành phố nằm trên lưu vực; đồng thời tiếp nhận các loại thải đô thị, công nghiệp và nông nghiệp. Sự đánh giá các nguy cơ độc học đối với hệ sinh thái bắt đầu trở thành một vấn đề rất quan trọng ở Việt Nam và việc đặt ra một hệ thống thử nghiệm sinh học thích hợp với các điều kiện của nuớc ta trong đó sử dụng một đại diện của sinh vật vi giáp xác sống trong hệ sinh thái đang xét là rất cần thiết. Nghiên cứu này nhằm phát triển và kiểm chứng các thử nghiệm độc học sinh thái với một loại sinh vật địa phương nhằm phục vụ đánh giá nguy cơ đối với hệ sinh thái từ các nguồn ô nhiễm khác nhau. Vi giáp xác Ceriodaphnia cornuta (Cladocera) được phân lập từ sông Sài Gòn. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được một qui trình nuôi cấy C. cornuta thỏa mãn các điều kiện phát triển lâu dài, đồng thời các chỉ tiêu về kiểm tra chất lượng nuôi cấy cũng được xác lập. Các thí nghiệm độc học cấp tính với C. cornuta được tiến hành trên các mẫu môi trường khác nhau như bùn lắng, nuớc và đất từ ruộng lúa vừa được phun thuốc bảo vệ thực vật, nước thải đô thị và công nghiệp. Độc tính khá cao được tìm thấy từ một số mẫu môi trường. Phân tích các các hệ số tương quan giữa kết quả phân tích độc học và phân tích hóa học - kết quả phân tích ô nhiễm đại lượng (phân tích lý hóa) và ô nhiễm vi lượng hóa phân tích) đã được thực hiện. Nói chung, các trả lời về độc tính của mẫu xét nghiệm của C. cornuta tương quan tốt với D. magna, nhưng trong đa số các trường hợp thì C. cornuta nhạy cảm hơn D. magna. Nói chung có sự tương quan cao giữa chất ô nhiễm hữu cơ và kim loại với sự trả lời từ các thí nghiệm độc học. Kết quả nghiên cứu cho thấy bộ sinh vật thử nghiệm D. magna, C. cornuta, V. fischeri rất thích hợp như một công cụ đánh giá nguy cơ độc học đối với hệ sinh thái như lưu vực Sài Gòn – Đồng Nai nhằm phục vụ mục đích lâu dài quản lý tổng hợp nguồn nước.