Về bản chất và quan hệ giữa các phạm trù thông tin trong hệ thống thông tin

Tóm tắt

Bài viết nhằm tìm hiểu bản chất cũng như mối quan hệ giữa các khái niệm cơ bản trong lĩnh vực hệ thống thông tin – đó là dữ liệu, thông tin và tri thức – vốn lâu nay chưa được nhận diện và tách biệt rõ ràng. Thông qua việc khảo sát quá trình hình thành thông tin theo lý thuyết tri thức của nhà triết học thực dụng Peirce, bài viết này đề xuất một tam giác dấu hiệu học vừa chỉ ra bản chất tiến hóa vừa chỉ ra quan hệ ba ngôi giữa các phạm trù này. Một ý nghĩa khác nữa của bài viết là, tam giác dấu hiệu học cùng quá trình hình thành thông tin nói trên cho phép phát triển một khung cơ sở đủ tổng quát để phân biệt giữa các phạm trù thông tin về cả nhận thức luận và bản thể luận. Cuối cùng, tình huống Bệnh viện tư vấn trực tuyến tại Trung tâm BR&T, Đại học Bách Khoa TP.HCM được minh họa.