NHỮNG YẾU TỐ RÀNG BUỘC THỜI GIAN KHỞI THANH CỦA PHỤ ÂM TẮC TRONG TIẾNG ANH: NGHIÊN CỨU TỪ LỜI NÓI TỰ NHIÊN

Tóm tắt

Thời gian khởi thanh (voice onset time - VOT) là một giá trị định lượng độ lệch pha tính bằng mili giây giữa hoạt động đóng/mở của các cơ quan cấu âm trên thanh quản và dây thanh. Như đã biết, đây là một đại lượng quan trọng trong việc phân biệt các phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh và bật hơi trong nhiều ngôn ngữ trên thế giới nói chung, và tiếng Anh nói riêng. Trong sản sinh phụ âm tắc, có nhiều nghiên cứu cho rằng giá trị đại lượng này bị ràng buộc bởi nhiều khía cạnh về người nói và đặc điểm ngữ âm của môi trường xung quanh phụ âm tắc. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về các yếu tố ràng buộc thời gian khởi thanh, nhưng hầu hết các nghiên cứu này đều dựa trên các thí nghiệm được thiết kế nghiêm ngặt trong phòng lab để thu thập ngữ liệu. Có ít nghiên cứu đặt vấn đề này dựa trên lời nói xảy ra một cách tự nhiên mà không thực hiện trong phòng lab. Do đó, nghiên cứu này đặt ra hai mục tiêu như sau: (1) Xác định xem các khía cạnh ảnh hưởng đến thời gian khởi thanh trong các nghiên cứu thực nghiệm trong phòng lab có gây ra ảnh hưởng tương tự trong lời nói tự nhiên hay không;  (2) Khám phá những tương tác có thể xảy ra giữa những khía cạnh đó. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập hợp dữ liệu nói gồm các đoạn clip cắt từ một chương trình truyền hình thực tế đã được phân tích bằng một phương pháp đo VOT bán tự động cho phép xử lý nhanh chóng và tin cậy một số lượng lớn các giá trị VOT. Kết quả của nghiên cứu cho thấy các khía cạnh ở cấp độ từ chứa phụ âm vô thanh có ảnh hưởng tới giá trị VOT như đã được xác lập ở các nghiên cứu trong phòng lab. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra tác động không đáng kể của sự khác biệt cá nhân của người nói, cụ thể là tốc độ nói và giới tính của người nói, đối với giá trị VOT.