Các triterpen từ thân cây ba soi h¬ọ thầu dầu (Euphorbiaceae)

Tóm tắt

Họ Thầu dầu (Euphorbiaceae) là một trong những họ lớn và phức tạp nhất trong hệ thực vật Việt Nam cũng như trên thế giới. Theo hệ thống phân loại của nhiều tác giả, họ Thầu dầu thuộc lớp Ngọc lan, phân lớp sổ, liên bộ thầu dầu. Trên thế giới, họ Thầu dầu có khoảng 300 chi với 8.000 loài, còn ở Việt Nam họ Thầu dầu có 79 chi với 459 loại. Cây Macaranga denticulate có tên tiếng việt là Ba soi hay Mã rạng răng thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae), trong y học cổ truyền cây được dùng để trị bệnh viêm gan thể hoàng đản, trị bụng trướng nước và bí tiểu tiện, lá cây được dùng sắc nước làm thuốc lọc máu và phòng bệnh cho phụ nữ sau khi sinh đẻ. Sau khi thử hoạt tính sinh học sơ bộ cho thấy dịch chiết etylacetat của thân cây thể hiện hoạt tính chống ung thư đối với dòng tế bào ung thư KB với giá trị % ức chế là 34% ở nồng độ 10 µg/ml, chính vì vậy chúng tôi lựa chọn thân cây Ba soi làm mực tiêu nghiên cứu. Trong khuôn khổ bài báo này, chúng tôi thông báo về việc phân lập được 4 hợp chất triterpenoid (1-4) từ cặn CH₂CL₂ của thân cây Ba soi.