Giá trị biểu đạt nghệ thuật của ngôn ngữ đời sống trong Hồng Đức quốc âm thi tập

Abstract

Hồng Đức quốc âm thi tập là cột mốc thứ hai sau Quốc âm thi tập ở chặng đầu dòng thơ tiếng Việt thời trung đại. Xét riêng ở bình diện ngôn ngữ, bên cạnh bộ phận ngôn ngữ ngoại nhập (Từ Hán Việt, điển tích, thi liệu Hán học…), Hồng Đức quốc âm thi tập còn có  bộ phận ngôn ngữ dân tộc: Từ Việt, ngôn ngữ văn học dân gian và thành phần ngôn ngữ đời sống. Chính sự vận dụng sáng tạo và có giá trị nghệ thuật thành phần ngôn ngữ đời sống, đặc biệt là lớp từ khẩu ngữ của các tác gia Hồng Đức đã làm thay đổi chức năng phản ánh và thẩm mỹ của thơ Nôm Đường luật, đồng thời cũng là tiền đề cho bước phát triển mới của ngôn ngữ Đường luật Nôm trong thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Xuân Hương, Tú Xương, Nguyễn Khuyến sau này.