Nhận diện yếu tố nơi chốn trong không gian đô thị khu vực trung tâm lịch sử TP.HCM

Tóm tắt

Việt Nam, với bề dày lịch sử và văn hóa là quốc gia có vẻ đẹp muôn màu từ Bắc chí Nam, không chỉ nổi tiếng về phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ mà còn về những giá trị nơi chốn đậm chất bản địa. Mỗi vùng miền, từ núi rừng phía Bắc cho tới đồng bằng phía Nam đều ẩn chứa những đặc trưng, những giá trị truyền thống và văn hóa riêng biệt. Điển hình, khi nhắc đến vùng núi phía Bắc, người ta sẽ cảm nhận được hồn quê qua những ngôi làng của các dân tộc như H'Mông, Dao, Nùng, nơi mỗi bộ trang phục, mỗi lễ hội đều kể lên một câu chuyện riêng biệt. Trong khi đó, ở phía Nam, bạn sẽ bị chinh phục bởi vẻ đẹp thanh bình của vùng sông nước Nam Bộ, nơi mà mỗi kênh rạch, mỗi buổi chợ nổi lại là một điệu nhạc riêng về cuộc sống gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, trước bước đi nhanh chóng của hội nhập ngày nay, nhiều giá trị văn hóa truyền thống, những bản sắc đặc trưng vùng miền đang dần bị thách thức, thậm chí mất mát. Những đô thị mới hình thành đã quá chú trọng vào sự phát triển kinh tế mà quên mất việc gìn giữ nền tảng văn hóa, khiến chúng trở nên đồng điệu và thiếu bản sắc. Hội nhập toàn cầu hóa và sự phát triển đô thị không nên là lý do để mỗi thành phố, mỗi vùng miền mất đi những giá trị riêng biệt của mình, đó là các giá trị nơi chốn trong không gian. Ví dụ như TP.HCM, dù đang đứng vững với vị thế là trung tâm kinh tế hàng đầu của cả nước, nhưng việc tìm kiếm một bản dạng đặc trưng và khác biệt cho mình vẫn chưa được rõ nét. Chỉ khi hiểu và tôn vinh những giá trị văn hóa lịch sử trong nền móng cộng đồng, TP.HCM mới có thể khẳng định vị trí của mình trên bản đồ thế giới, trở thành một đô thị xứng danh với sự tự hào và đáng sống.

Từ khóa: Genius loci; the element genius loci; urban space; history central area; central of Ho Chi Minh City.