CHIẾN LƯỢC THỂ HIỆN VAI XÃ HỘI: MỘT NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

Tóm tắt

Bài viết là một nghiên cứu về chiến lược thể hiện (representation) vai xã hội (social actor) trong bài diễn văn của Tổng thống Mỹ Obama tại Đại hội Toàn quốc của Đảng Dân chủ năm 2016. Nghiên cứu áp dụng khung kết hợp dựa trên lý thuyết thể hiện vai xã hội của van Leeuwen (2008), chuyển tác của Halliday (2004), và “khung tư tưởng - ideological square” của van Dijk (1998). Kết quả cho thấy người nói đã lựa chọn chiến lược thể hiện vai xã hội theo mục đích, tư tưởng, nhận thức của mình. Khung tư tưởng cho thấy tính tương phản giữa “Ta” và “Họ” là một chiến lược tạo ra sự “chấp thuận” hay tính “chính danh” cho các vai xã hội. Nghiên cứu cho thấy sự hiện hữu của tính thiên vị, không khách quan trong thể hiện vai xã hội. Kết quả cũng cho thấy các tập quán/hành động xã hội dường như có vai trò to lớn hơn diễn ngôn để tạo ra hiệu ứng hay thay đổi xã hội. Một số hàm ý và gợi ý nghiên cứu hữu ích được đưa ra dựa trên kết quả của nghiên cứu này.