Ngôn ngữ học đối chiếu trong dịch thuật ngữ Anh - Việt

Tóm tắt

      Dịch thuật thuật ngữ là hoạt động có quan hệ chặt chẽ với ngôn ngữ học đối chiếu và là một bộ phận ứng dụng của lý thuyết ngôn ngữ học đối chiếu. Mối quan hệ nghiên cứu đối chiếu với dịch thuật có liên quan qua lại và tương hỗ cho nhau. Đối chiếu chuyển dịch có nhiều ứng dụng trong dạy và học ngoại ngữ, dịch thuật ngữ, góp phần chuẩn hóa thuật ngữ tiếng Việt, làm phương thức đánh giá về lý luận ngôn ngữ học. Khi tiến hành dịch các văn bản khoa học, mà cụ thể là thao tác chuyển dịch các thuật ngữ khoa học, cần lưu ý ứng dụng lý luận ngôn ngữ đối chiếu để tìm các thuật ngữ tương ứng, tương đương và chính xác. Dịch thuật ngữ đích thực khoa học không chỉ là chuyển dịch nội dung khái niệm mà tìm cách cấu tạo thuật ngữ ở ngôn ngữ đích để biểu đạt khái niệm mà đó chính là dịch cấu tạo thuật ngữ cho ngôn ngữ đích, hay có thể hiểu là dịch cấu tạo.

      Bên cạnh đó, người dịch cần có ý thức về sự khác biệt giữa hai ngôn ngữ về cấu tạo, loại hình và nguồn gốc để có thể tìm ra cách dịch tương đương chính xác và sáng tạo. Đồng thời, dịch giả cần ý thức về nhiệm vụ của mình phải triệt để xây dựng cấu tạo thuật ngữ theo các phương châm xây dựng thuật ngữ với định hướng chuẩn hóa: chính xác, khoa học, quốc tế, hệ thống và dân tộc.

      Bài viết hướng tới các đối tượng là dịch giả, nhà nghiên cứu, sinh viên và giảng viên có quan tâm đến dịch thuật thuật ngữ.