Lý thuyết đại diện trong nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp

Tóm tắt

Lý thuyết đại diện đã được phát triển từ những năm 1967, với mục đích nghiên cứu hành vi tổ chức và tầm ảnh hưởng của các yếu tố tình huống đến các doanh nghiệp (DN). Các tác giả Armen Alchian (1965), Ross (1973), Michael Jensen và William Meckling (1976), Michael C. Jensen, Stewart C. Myers và Eugene Fama (1998) đã đóng góp rất nhiều vào việc phát triển lý thuyết đại diện trong các lĩnh vực kinh tế học, quản lý và tài chính. Học thuyết đại diện (Agency Theory) xoay quanh các câu hỏi: Tại sao chủ DN phải chia sẻ quyền lực (cho nhà quản lý) và quyền sở hữu (cho các cổ đông khác), khi biết rằng lợi nhuận thu được sẽ giảm nếu anh ta tự mình điều hành và sở hữu DN? Ai thực sự là người nắm quyền kiểm soát DN: cổ đông hay nhà quản lý? DN được tổ chức, quản lý và kiểm soát như thế nào, để đảm bảo sự ổn định trên cơ sở thỏa mãn lợi ích của các bên? Các kết quả nghiên cứu trong bài viết này sẽ góp phần cung cấp thêm cho chúng ta các định hướng và hướng đi mới cho nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán quản trị (KTQT) chi phí trong tương lai.